De placebo respons is het bewijs van de interactie tussen Lichaam en Geest. Wetenschapsbeoefenaren zijn verplicht in hun onderzoeken rekening te houden met dit effect. Vanwege de onvoorspelbaarheid van het fenomeen weten artsen er niet goed raad mee.

Met het placebo-effect wordt bedoeld dat  in de medische toestand van de patient een onverklaarbare verbetering kan optreden door de verwachting van de patient dat hij effectief behandeld wordt terwijl de patient in werkelijkheid een neutrale, in principe onwerkzame behandeling krijgt.

Onderzoekers aan verschillende universiteiten proberen het werkingsmechanisme van het placbo-effect op het spoor te komen. Daarbij doen zij verrassende ontdekkingen.

Bij een onderzoek aan de Columbia universiteit in de VS kregen vrijwilligers een neutrale creme zonder werkzame bestanddelen op een plek op de onderarm aangebracht met de mededeling dat het een pijnstillende creme was. Op de andere onderarm kregen de vrijwilligers dezelfde neutrale creme opgesmeerd met de mededeling dat het een onwerkzame creme was. Vervolgens kregen de proefpersonen op beide onderarmen eenzelfde pijnprikkel toegediend en via hersenscans werd gevolgd wat er in het brein van de proefpersonen gebeurde. Het bleek dat in een aantal hersengebieden corresponderend met de zijde waar de “placebo-creme” was aangebracht opiaat-achtige stoffen vrijkwamen.

Het idee een pijnstillende creme opgesmeerd gekregen te hebben leidde dus tot het vrijkomen van pijnonderdrukkende stoffen in het brein van de proefpersonen. Geest en Lichaam zijn niet te splitsen, ze vormen een functionele eenheid.

In een ander onderzoek kreeg de helft van een groep patienten met klachten van prikkelbare darm geen aanvullende therapie. Deze groep moest doorgaan met de medicatie die ze al had. De andere helft kreeg te horen dat ze deelnamen aan een onderzoek naar het effect van placebo-medicijnen. Deze groep kreeg de instructie twee keer per dag twee placebopillen in te nemen naast de medicatie die ze voordien al kregen. Er werd verteld wat het placebo-effect was, hoe het werkte en het belang om de medicatie trouw in te nemen werd benadrukt. Het bleek dat de placeboslikkers significant verbeterden in vergelijking met de mensen in de niet-behandelgroep. De onderzoekers concluderen dat het zeker weten dat je de behandeling krijgt, ook al is dat een “placebobehandeling”, een sterk placebogeen effect heeft.

Het omgekeerde van het placebo-effect komt ook voor en wordt de nocebo respons genoemd. De verwachting dat het slechter zal gaan veroorzaakt ook een verslechtering.

Hier het verhaal van dokter Wright waarin beide effecten te herkennen zijn.
Meneer Wright is een arts die aan kanker van de lymfeklieren lijdt. De tumoren zijn zo groot dat ze door de behandelend artsen bij lichamelijk onderzoek gemakkelijk gevoeld kunnen worden. In die tijd werd onderzoek gedaan naar een nieuw geneesmiddel tegen kanker dat Krebiozen werd genoemd. Dit middel werd in de lekenpers aangekondigd als een doorbraak in de medicamenteuze behandeling van kanker. In de medische wereld was men minder overtuigd. In eerste instantie wilden de artsen meneer Wright niet behandelen met het nieuwe middel omdat zijn kanker al te ver voortgeschreden was. Meer als daad van medeleven lieten ze hem toch deelnemen aan het onderzoek naar de werkzaamheid van het nieuwe middel. De artsen verwachtten bij meneer Wright geen respons. Na toediening van de medicatie leek zich echter een wonder te voltrekken. Meneer Wright zag er veel beter uit, hij kwam aan in gewicht en hij voelde zich een stuk beter. Zijn tumoren werden kleiner en konden zelfs niet meer gevoeld worden door de behandelend artsen. De toestand van de heer Wright bleef vooruitgaan totdat hij in de krant een artikel las dat het nieuwe medicijn toch minder veelbelovend was dan zich in eerste instantie liet aanzien. Meneer Wright raakte na het lezen van het artikel ontmoedigd. Hij begon opnieuw gewicht te verliezen en de tumoren begonnen weer te groeien.